'Bal onder plag. Wat nu?'

'Waarom heet golf in het Engels eigenlijk ook golf? Als ik er over nadenk, is het niet logisch. Immers, veel sporten verwijzen met hun Engelse naam naar het soort sport: basketball, baseball, track and field, volleyball, enzovoorts. Golf is in het Engels voor zover ik weet verder alleen de benaming voor de letter G in het Navo alfabet. En dus voor onze geliefde sport maar in het Engels zou ik eerder verwachten dat dit Holeball of Grassball o.i.d. zou heten dan Golf. De enige verklaring die ik kan verzinnen, is dat zowel de Nederlandse als Engelse naam voortkomt van Colf, dat een paar honderd jaar geleden in Nederland op het ijs werd gespeeld en waar golf uit is ontstaan. En colf is destijds terecht gekomen in Schotland waar het wellicht tot golf is "verbasterd". Ik zou het leuk vinden als jullie het echte antwoord weten op mijn vraag. Daar kijk ik dan ook reikhalzend naar uit.' - Petra van den Aardweg via redactie@golf.nl

'Wat een leuke vraag! In jouw vraagstelling ben je eigenlijk al een heel eind, golf is een verbastering van ‘colf’/’kolf’ en ‘gouff’. De geschiedenis van de golfsport gaat ver terug met afgeleiden van het spel zoals we het nu kennen. De Nederlanders en Schotten claimen beiden de grondleggers te zijn van het spelletje golf zoals we het nu kennen. De waarheid blijft in het midden. Wat we wel weten is dat er in de Middeleeuwen een aantal soortgelijke bal- en stokspellen werd gespeeld.

De Nederlanders zeggen dat ‘golf’ is afgeleid van het spel ‘kolf’ dat werd gespeeld op bevroren grachten en wateren in de strenge winters. Het woord 'golf' is nergens een afkorting voor. Het is taalkundig afgeleid van het Nederlandse woord 'kolf' of 'kolve', wat simpelweg 'club' of ‘knuppel’ betekent. Volgens het Nederlands Golfmuseum werd er al vanaf de 13de eeuw ‘colf’ gespeeld in de Lage Landen, evenals ‘golf’ een langebaanspel met stok en bal. En al vanaf het begin van de 16de eeuw is op Vlaamse miniaturen te zien dat gespeeld wordt naar een ‘cuyl’ of ‘put’.

Er zijn verhalen die ver teruggaan, waaruit doet vermoeden dat golf al héél lang gespeeld wordt door Nederlanders (onbevestigde verhalen helaas). In 1597 speelde bijvoorbeeld de bemanning van Willem Barentsz (Nederlandse zeevaarder) tijdens de overwintering op Nova Zembla 'colf', zoals beschreven in een dagboek van Gerrit de Veer:

Den 3. April wast moy claer weder met een n.o. wint ende stil, doen maeckten wy een colf toe om daer mede te colven, om also onse leden wat radder te maecken, daer wy allerley middelen toe zochten.

Of nog verder terug: de geschiedenis over het ontstaan van de golfsport is te herleiden tot 27 juni 1296, toen graaf Floris de Vijfde bij Muiden werd vermoord. De hoofdverdachte Gerard van Velsen kwam op 26 december 1296 in handen van zijn belagers. Hij werd geradbraakt en in een ton door de straatjes van Loenen gerold. Ter herinnering aan dit volksgericht trokken een jaar later twee partijen van vier spelers met houten stokken en een bal langs diezelfde route voor het spelen van een zogenoemde ‘colfpartij’.

Sommige geleerden suggereren dat het Nederlandse spel 'kolf' door de Nederlandse zeelieden naar de oostkust van Schotland werd gebracht. Naar de zogenoemde openbare ‘linkslands’. De meest geaccepteerde theorie (vooral door de Schotten dus) over het ontstaan van golf is dat het spel zich in Schotland ontwikkelde rond 1100 na Christus. Schotse schaapherders sloegen destijds stenen in konijnenholen. Dat gebeurde op de plek waar nu de St. Andrews Golf Club is gevestigd. In het Schotse dialect van de late 14de of vroege 15de eeuw werd de Nederlandse term 'goff' of 'gouff', en pas later in de 16de eeuw 'golf'.

Het NAVO-alfabet waar je in jouw vraagstelling naar verwijst, is pas ontstaan in 1956. Na de Tweede Wereldoorlog om internationale communicatie te standaardiseren. De G van Golf is daar inderdaad in opgenomen. We kunnen je een leuk boekje over de geschiedenis van golf aanraden: Colf Kolf Golf.