De staat van Oranje

Een vijfjarig lustrum is doorgaans reden tot een mooi feestje. Het lustrum dat we dit jaar beleven in het Nederlandse topgolf is heel treurigstemmend: al vijf jaar is Joost Luiten de enige Nederlander op de European Tour. Daan Huizing was in 2014 de laatste landgenoot die Luiten gezelschap hield op het hoogste niveau, daarna wist geen Nederlander speelrecht af te dwingen. De vrouwen dan? Met alleen Anne van Dam op de LPGA Tour houdt dat ook niet over. Wie begaan is met het Nederlandse topgolf kijkt met een jaloerse blik naar Italië, Denemarken en België, landen met minder geregistreerde golfers maar beduidend meer spelers op de European Tour. En Finland, toch niet bepaald een golfnatie, heeft dit jaar zelfs vijf spelers op de Tour. Het gat met bovengenoemde landen lijkt eerder groter dan kleiner te worden, laat staan dat er sprake is van aansluiting met echte golfgrootmachten zoals de VS en Groot-Brittannië. Wat gaat er mis in het Nederlandse topgolf? Maarten Lafeber, sinds vier jaar bondscoach bij de NGF, wijst als eerste op het geringe aantal jeugdgolfers. “We hadden ooit twintigduizend jeugdgolfers, nu nog maar elfduizend. De spoeling is gewoon heel dun, zeker bij de meisjes. Op golfclubs in Scandinavië zie je veel meer jeugd, de kweekvijver is daar groter. Ik vind het onbegrijpelijk dat er nog altijd veel Nederlandse clubs zijn die jeugd niet belangrijk vinden, er weinig tot niets aan het doen om het voor kinderen leuker te maken. Dan heb ik het nog niets eens over een goed topgolfprogramma voor ambitieuze kinderen.”

Hard werken

Lafeber roemt de mentaliteit in landen als Zweden en Denemarken. “In Nederland vinden we onszelf al heel snel goed. Als een jonge speler een paar keer 68 maakt op zijn club, gaat de vlag uit, wordt hij of zij bestempeld als supertalent. Een rondje 68 op een gemiddelde Nederlandse golfbaan stelt in het huidige topgolf weinig voor, dat besef is er vaak niet. In Scandinavische landen zijn ze doorgaans stabieler, stoïcijnser en er wordt ook gewoon harder gewerkt.” Gevraagd naar zijn aanpak als bondscoach antwoordt Lafeber: “Eigenlijk komt het er simpelweg op neer dat de spelers ongegeneerd hard moeten trainen. Wij geven met het coachteam een platform, de blauwprint is er. Ik ben als bondscoach eindverantwoordelijk, als de prestaties uitblijven mag ik daarop afgerekend worden. Maar het zijn uiteindelijk de spelers zelf die het moeten doen. Hoe graag wil je het echt? Hoeveel uren ben je bereid erin te stoppen? Al die duizenden ballen die je slaat in je jeugd, al die uren die je staat te chippen en te putten, daar heb je later als professional zoveel profijt van.”

Allround

Nederlandse pro’s die spelen op de Challenge Tour of op de circuits daaronder, de Alps en ProGolf Tour, zijn er genoeg, maar de stap maken naar de European Tour blijkt keer op keer te veel gevraagd. Lafeber: “Sommige jongens op de Challenge Tour hebben dit jaar zeker een kans om te promoveren. Daan Huizing is er al een paar keer heel dichtbij geweest, Darius van Driel en Wil Besseling staan er goed voor op de Order of Merit en Lars van Meijel heeft ook mooie dingen laten zien. Het zou dit jaar zomaar kunnen gebeuren.” Maar misschien ook niet. Lafeber vraagt zich bij veel Nederlandse pro’s af of ze wel een helder beeld hebben van het niveau dat vereist is en of ze allround genoeg zijn. “Een verre drive slaan is leuk, maar hoeveel verschillende balvluchten kun je slaan? Hoeveel variatie heb je in het korte spel? Kun je je aanpassen aan veranderende omstandigheden, verschillende grassoorten? En vooral: kun je onder druk ook een score maken? Uiteindelijk gaat het maar om één ding en dat is je score.” Lafeber kan zich ergeren aan wat hij een gebrek aan realisme noemt. “Iedereen mag natuurlijk de droom hebben om de Tour op te gaan, als iemand die passie heeft voor golf vind ik dat op zich mooi. Maar als je niet eens in de top 150 van de wereldranglijst bij de amateurs hebt gestaan, wat heb je dan bij de pro’s te zoeken? Zorg er nou voor dat je top 30 van de wereldranglijst haalt en maak dan de stap naar de pro’s, uit de statistieken blijkt dat je dan wel kansrijk bent. Om op de Challenge Tour in de top 15 te eindigen (= promotie naar de European Tour), moet je heel veel kunnen. En op de European Tour wordt van spelers nog meer gevraagd. Het ontbreekt vaak aan zelfreflectie, maar gelukkig zie ik die wel bij jongens als Koen Kouwenaar en Jerry Ji. Die spreken ook uit dat ze nog niet goed genoeg zijn.”

Romantisch

Taco Remkes (op de foto boven) begeleidt als coach van de mannenselectie van de NGF-spelers zoals Ji en Kouwenaar. In 2008 won Remkes drie toernooien op de Challenge Tour, op de European Tour redde hij het niet. “Ik had geen idee in welke wereld ik zou terechtkomen. Topgolf op het hoogste niveau is keihard, het is ieder voor zich. Het leven op de Tour is veel minder romantisch dan het lijkt en ik was er in die tijd niet klaar voor, was gewoon niet goed genoeg.” Waarom een land als Italië met pakweg honderdduizend golfers zo veel beter presteert dan Nederland, vindt Remkes lastig aan te geven. “Ik hoor vaak dat de Nederlandse talenten verwend zijn, maar in Italië is golf nog een stuk elitairder dan bij ons. Als ik naar Italiaanse jongens kijk met wie ik ook nog heb gespeeld, dan denk ik wel dat ze het heel zakelijk aanpakken. Golf wordt als een beroep gezien waar je je geld mee moet verdienen. Ze werken gewoon kneiterhard, zijn heel hongerig en hebben een reëel beeld van wat er nodig is om succes te hebben. Pro worden kan iedereen, maar een boterham verdienen als pro is een ander verhaal.”

Eigenwijs

Remkes ziet in Nederland wel positieve ontwikkelingen. “Het ELTK in Zweden viel tegen (Nederland eindigde als 13de), maar individueel zijn er dit jaar goede prestaties geleverd. Koen Kouwenaar won het Spaans Amateur en kwam ver in het Brits, Jerry Ji werd tweede in het Frans Amateur en zesde bij het EK individueel. En er zijn meer spelers die zich goed ontwikkelen.” Remkes probeert de talenten die hij onder zijn hoede heeft vooral een spiegel voor te houden. “Als je 18, 19 jaar en topamateur bent, is het lastig in te schatten hoe groot het verschil is met de European Tour. Statistieken en scores maken wel iets duidelijk, maar je begrijpt pas echt hoe hoog het topniveau is als je het zelf ervaart.” De cultuur op de meeste Nederlandse golfclubs helpt niet, vindt Remkes. “Er is weinig goede jeugd. Jonge talenten die een paar aardige scores maken krijgen daardoor al snel het idee dat ze heel goed zijn en dat kun je ze eigenlijk niet eens kwalijk nemen. Het is aan mij om ze met beide benen op de grond te houden maar dat is niet altijd eenvoudig.” Remkes ervaart een groot gebrek aan kennis. “In commissies topgolf zitten mensen die het ongetwijfeld goed bedoelen, maar vaak nauwelijks iets weten van topgolf. Die mensen bepalen wel het beleid op een club en hebben veel invloed op de ontwikkeling van talenten. We zijn een redelijk eigenwijs volkje, in het golfwereldje merk je dat ook. Nog nooit iets met topgolf gedaan en toch pretenderen er veel verstand van te hebben.”