Spreeuwennestkasten en ijsvogelwand op Midden-Brabant

Spreeuwen

Onder de naam 'Tweede huis te koop op Golfbaan Midden-Brabant' wil de club aan de leden een honderdtal spreeuwennestkasten verkopen. Meer dan negentig nestkasten zijn al verkocht en de greenkeepers hebben al vijfenzeventig nestkasten opgehangen. Elke nestkast heeft een uniek nummer, die aan de koper is gekoppeld. Bij Golfclub Zeegersloot is eerder een soortgelijke actie geweest. 

Voor baanbeheer is de spreeuw de belangrijkste vogelsoort. De spreeuw broedt soms twee keer per jaar en krijgt vier tot zeven jongen. Spreeuwen voeden zich met emelten en engerlingen. Emelten (larven van de langpootmug) en engerlingen (larven van de meikever) knagen onder de grond aan de graswortels en ondermijnen zo de kwaliteit van de baan. 

Deze bodemdieren dienen vooral als voedsel voor de jonge spreeuwen in het nest. Bijkomend voordeel is dat spreeuwen vroeger in het jaar broeden dan de kraai en roek. De spreeuwen zijn in staat om met hun fijne snavel de larve uit de eigen gang te trekken. Roeken en zwarte kraaien daarentegen maken met hun sterke snavel een groter gat en beschadigen daarmee de baan. Soms worden meters graszoden omgewoeld. De spreeuwen ontdoen de baan van engerlingen en emelten, voordat roeken dat kunnen doen. 

Milieuvriendelijk

Het project sluit aan bij het milieuvriendelijk onderhouden van greens en fairways. Vorig jaar in juni heeft de club grote zwermen spreeuwen op de golfbaan mogen begroeten, die toen massaal de rozenkevers hebben opgegeten. De club hoopt dat een deel van deze spreeuwen de weg naar de golfbaan zullen terugvinden.

De nestkastjes zijn gemaakt door vrijwilligers van Landgoed De Utrecht, uit de Thuja Plicata-bomen die gerooid zijn op het landgoed. De nestkasten zijn zo gemaakt, dat ze gemakkelijk schoongemaakt kunnen worden. Een gedeelte van de opbrengst/aanschaf gaat naar de vrijwilligersvereniging De Bonte Spechten. Hiervoor schaffen zij weer werkmaterieel en kleding aan voor hun club. De rest van het geld wordt bij de aanleg en aanschaf van de ijsvogelwand gelegd.

IJsvogelwand

Vorige week is een ijsvogelwand geplaatst op Golfbaan Midden-Brabant. Hierin kan het ijsvogeltje, dat al voorkomt op landgoed De Utrecht en op de golfbaan gesignaleerd is, zijn nest bouwen. 

Bij het plaatsen heeft de club advies gekregen van de ijsvogelwandexpert van vereniging Natuur en Milieu Hilvarenbeek Peer Busink. Vanwege het 15-jarig jubileum van de golfbaan heeft de vereniging en de exploitant samen geld, manschappen, tijd en energie in het project gestoken.

IJsvogels zoeken plekken met voldoende voedsel. Ze eten onder meer kleine vissen en waterinsecten. Maar er moeten ook voldoende goede broedplaatsen in de omgeving zijn. Meestal zijn dit steile, onbegroeide oevers of stevige wortelkluiten van omgevallen bomen, waarin zij een nestgang graven. 

In de broedperiode van maart tot augustus zien spelers op Midden-Brabant de volwassen ijsvogels bijna uitsluitend in de omgeving van de nestplaatsen. Vanaf eind mei zwerven de eerste jongen uit. Zij verlaten het broedgebied en zoeken elders grote en kleine wateren om er te foerageren. In de herfst en winter komen daar ook ijsvogels bij die de koude oostelijke en noordelijke streken ontvluchten. Meestal verdwijnen deze vogels weer aan het begin van het volgend broedseizoen omdat ze geen goede nestgelegenheid kunnen vinden. Wanneer er wel nestgelegenheid is, zullen sommige vogels hier blijven en hun nest maken.

De betonnen keerwand met voorgeboorde gaten met een doorsnede van tien centimeter, is aan de oever van een watertje op de golfbaan geplaatst met de voet in het water. De wand is aangevuld met zand zodat er een heuveltje ontstaat. De gaten zijn daarna uitgegraven en in het gat heeft de ijsvogelwanddeskundige samen met Koen Verhelst, de hoofdgreenkeeper, leemachtige grond gestopt. Dit is om de uitgegraven gang niet te laten instorten wat wel gebeurt met los zand. Verder is de betonnen voorkant ingesmeerd met leem. De ijsvogel graaft zelf zijn soms wel 50 tot 80 centimeter diepe gang in de heuvel. 

De heuvel is met beplanting afgewerkt; de ijsvogel wil graag in de buurt van de nestingang, op de oever en boven het water, overhangende takken. Deze dienen als uitkijkpost, rustplek maar ook de plek om rustig het visje te verorberen. Verder moet het een vrije aanvliegroute naar zijn nest hebben.

Informatie: golfclubmiddenbrabant.nl.